ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β΄ΕΠΙΠΕΔΟΥ 2014 ΠΕ 70
"ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:
ΠΑΙΔΙΑ, ΠΩΣ ΣΑΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ Η ΕΥΒΟΙΑ;"
"Τα κτήρια διηγούνται...
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ-ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ
ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου αι."
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Ε' ΤΑΞΗΣ
Συνέντευξη
Το Βυρσοδεψείο Αναστασίου είναι το παλαιότερο εργοστάσιο της Χαλκίδας. Ιδρύθηκε το 1855 από τον Γεώργιο Δ. Αναστασίου, σαμιώτικης καταγωγής. Η απόγονός του, Εύη Μελισσάρη Μπεληγιάννη, εγγονή του σπουδαίου Χαλκιδέου στρατιωτικού Περικλέως Σταύρου, μας έδωσε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη για την ιστορία της οικογένειάς της. Την ευχαριστούμε θερμά!
"Το όνομά μου είναι Εύη Μελισσάρη Μπεληγιάννη.
Ο ιδιοκτήτης του πρώτου βυρσοδεψείου της Χαλκίδας , Γεώργιος Δ. Αναστασίου ήταν ο προπάππους της μητέρας μου Αρκαδίας Περικλέως Σταύρου.
Ο Γεώργιος Δ. Αναστασίου καταγόταν από τη Σάμο. Κι εδώ θα αναφερθώ στις συνθήκες κάτω από τις οποίες η μοίρα τον έφερε στη γη της Χαλκίδας.
Η Σάμος κήρυξε την Επανάσταση στις 20 Απριλίου 1821 με τον οπλαρχηγό Κωνσταντή Λαχανά, έναν από τους πρωτεργάτες της Σαμιακής εξέγερσης ενάντια στον τουρκικό ζυγό και από τους σημαντικότερους στρατιωτικούς αρχηγούς της επανάστασης του 1821. Το 1830, όταν υπογράφηκε το Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο αναγνωρίστηκε επίσημα στο ελληνικό κράτος, η Σάμος δεν συμπεριλήφθηκε σ’ αυτό.
Στο μεταξύ, οι Σαμιώτες επεδίωκαν την ένωση τους με την ελεύθερη Ελλάδα. Ο αγώνας τους δεν είχε αίσιο τέλος και στη Σάμο επιβλήθηκε το ηγεμονικό καθεστώς το 1834, υπαγόμενο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι πρωτεργάτες του ξεσηκωμού καταδικάστηκαν σε ισόβια εξορία. Έτσι λοιπόν ο πρόγονός μου Γεώργιος Δ. Αναστασίου μαζί τον γενναίο οπλαρχηγό Κωνσταντή Λαχανά και άλλους φιλελεύθερους Σαμιώτες, μετέβηκαν στην ελεύθερη Ελλάδα. Αρχικά από το Καρλόβασι έφτασαν στη Μύκονο και από εκεί στο Ναύπλιο με τελικό προορισμό στην Χαλκίδα, όπου τους παραχωρήθηκε μια περιοχή για να εγκατασταθούν. Έτσι βρέθηκε ο Γεώργιος Δ. Αναστασίου στη Χαλκίδα και κουβαλώντας τη γνώση των Ταμπάκικων της Σάμου, το 1855 ίδρυσε το πρώτο βυρσοδεψείο της Χαλκίδας στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου, δίπλα στις πηγές της Αρέθουσας. Στο χάρτη του 1860 του χαρτογράφου Α. Μάνσελ ορίζεται καθαρά η θέση του βυρσοδεψείου.
Μετά από λίγα χρόνια το μεταβίβασε την επιχείρηση στους τρεις γιούς του, τον Δημήτριο, τον Εμμανουήλ και τον Αντώνιο. Έτσι, στις 10-7-1883 οι αδελφοί Εμμανουήλ Γ. Αναστασίου, Δημήτριος Γ. Αναστασίου και Αντώνιος Γ. Αναστασίου συνέστησαν την εταιρεία με την επωνυμία «Εμμανουήλ Γ. Αναστασίου και αδελφοί» υπό τη διεύθυνση του Εμμανουήλ Γ. Αναστασίου. Οι αδελφοί Αναστασίου συνεργάζονταν ήδη προ πενταετίας εμπορευόμενοι διάφορα προϊόντα, ιδίως δέρματα.
Το βυρσοδεψείο αποτέλεσε ένα πρότυπο βιοτεχνίας για τα δεδομένα της εποχής, αφού στα Ολύμπια του 1875 η Ελλανόδικος Επιτροπή, μεταξύ των άλλων βραβείων για τη Χαλκίδα και τη Σκύρο, βράβευσε «το εν Χαλκίδι βυρσοδεψείον του Εμμ. Αναστασίου δια τα Ερυθρά και Μαύρα Τελατίνια αυτού με το Αργυρούν Νομισματόσημου Α΄ Τάξεως».
Βραβεύτηκε με το αργυρό βραβείο Β’ τάξεως για τα δέρματά του στην Έκθεση των Ολυμπίων 1/7/1876 (Εύβοια 1-7-1876 & 8-7-1876).
Τον Ιανουάριο του 1893 απονεμήθηκε στον Εμμ. Αναστασίου ο Αργυρούς Σταυρός του Τάγματος του Σωτήρος για τη συμβολή του στην ελληνική βιομηχανία. Είχε ιδρύσει το τελειότερο βυρσοδεψείο της Ελλάδας (Εύριπος 23/7/1883).
Το Μάιο του 1931 ακολουθώντας την οικονομική κατάρρευση και τελικά την πτώχευση της χώρας, το Πρωτοδικείο Χαλκίδας κηρύσσει το εργοστάσιο σε κατάσταση πτώχευσης με αποτέλεσμα τον ίδιο μήνα να πλειστηριαστεί το εργοστάσιο βυρσοδεψίας του στη θέση Ταμπάκικα του Άγ. Στεφάνου που εκτιμήθηκε σε 400.000 δρχ. Λειτούργησε ως τη δεκαετία του 1990 ως επιχείρηση πλυντηρίων και σήμερα είναι εγκαταλειμμένο στο πέρασμα του χρόνου. Δυστυχώς γι’ αυτό το κτήριο, που κουβαλάει τέτοια ιστορία, δεν έχει γίνει κάποια πρόβλεψη από την Πολιτεία, ώστε να διασωθεί."